طلاق از طرف زن

طلاق از طرف زن

در طلاق از طرف زن لازم است یکی از موجبات طلاق وجود داشته باشد . مقصود از موجبات یا اسباب طلاق ، چیزهائی است که مجوز طلاق بشمار آمده و به استناد آنها می توان اقدام به طلاق کرد. در قانون مدنی ، برای طلاق از طرف زن ، اسباب و موجباتی ذکر شده است . به این معنا که زن در موارد خاصی می تواند از دادگاه تقاضای طلاق کند . این موارد در مواد 1029 ، 1129 و 1130 قانون مدنی ذکر شده است . به غیر از موارد مذکور در قانون مدنی ، در صورت احراز یکی از شروط ضمن عقد نکاح که به امضای زوجین رسیده است نیز ، طلاق از طرف زن امکان پذیر است .

الف – موجبات طلاق از طرف زن در قانون مدنی

1-ماده 1029 

هرگاه شخصى چهار سال تمام غائب مفقود الاثر باشد زن او مى‌تواند تقاضاى طلاق کند در این صورت با رعایت ماده 1023 حاکم او را طلاق مى‌دهد.

2-ماده 1129

در صورت استنکاف شوهر از دادن نفقه و عدم امکان اجراء حکم محکمه و الزام او به دادن نفقه زن مى‌تواند براى طلاق به حاکم رجوع کند و حاکم ، شوهر او را اجبار به طلاق مى‌نماید. همچنین است در صورت عجز شوهر از دادن نفقه.

3-ماده  1130 (اصلاحى 1370/8/14)

در صورتى که دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد، وى مى‌تواند به حاکم شرع مراجعه و تقاضاى طلاق کند،چنانچه عسر و حرج مذکور در محکمه ثابت شود،دادگاه مى‌تواند زوج را اجبار به طلاق نماید و در صورتى که اجبار میسّر نباشد زوجه به اذن حاکم شرع طلاق داده مى‌شود.

تبصره(الحاقى 1381/4/29 مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام)

عسر و حرج  موضوع این ماده عبارت است از به وجود آمدن وضعیتى که ادامه زندگى را براى زوجه با مشقّت همراه ساخته و تحمل آن مشکل باشد و موارد ذیل در صورت احراز توسط دادگاه صالح از مصادیق عسر و حرج محسوب مى‌گردد:

1-ترک زندگى خانوادگى توسط زوج حداقل به مدت شش ماه متوالى و یا نه ماه متناوب در مدت یک سال بدون عذر موجه.

2-اعتیاد زوج به یکى از انواع مواد مخدر و یا ابتلاء وى به مشروبات الکلى که به اساس زندگى خانوادگى خلل وارد آورد و امتناع یا عدم امکان الزام وى به ترک آن در مدتى که به تشخیص پزشک براى ترک اعتیاد لازم بوده است.

در صورتى که زوج به تعهد خود عمل ننماید و یا پس از ترک،مجددا به مصرف موارد مذکور روى آورد،بنا به درخواست زوجه،طلاق انجام خواهد شد.

3-محکومیت قطعى زوج به حبس پنج سال یا بیشتر.

4-ضرب و شتم یا هرگونه سوء رفتار مستمر زوج که عرفا با توجه به وضعیت زوجه قابل تحمل نباشد.

5-ابتلاء زوج به بیمارى‌هاى صعب العلاج روانى یا سارى یا هر عارضه صعب العلاج دیگرى که زندگى مشترک را مختل نماید.

موارد مندرج در این ماده مانع از آن نیست که دادگاه در سایر مواردى که عسر و حرج زن در دادگاه احراز شود،حکم طلاق صادر نماید.

ب – احراز و اثبات وکالت در طلاق از طرف زن

در اکثر موارد، شروط ضمن عقد به امضای زوجین می رسد که در صورت تحقق و اثبات یکی از آن شروط ، طلاق از طرف زن امکان پذیر می گردد . 

به این معنا که سند ازدواج که در دفاتر ازدواج ثبت می‌شوند دارای بند‌هایی هستند که در صورت امضاء این بندها توسط زوج، زن می تواند پس از احراز آن شرایط ، تقاضای طلاق نماید.

در بند «الف» این عقد نامه‌ها آمده است:

هرگاه طلاق از طرف زن نباشد و تقاضای طلاق ناشی از تخلف زن از وظایف همسری یا سوء اخلاق و رفتار وی نبود، مرد موظف است تا نصف دارایی موجود خود را که در ایام زناشویی با او به دست آورده است را بلاعوض به زوجه منتقل کند. به این شرط ، شرط نصف دارائی گفته میشود.

در بند «ب» آن نیز آمده است :

مرد به زن وکالت بلاعزل داد که در موارد زیر با اخذ مجوز از دادگاه خود را مطلقه نماید.این موارد تحت عنوان شروط ضمن عقد در ذیل می آید :

شروط ضمن عقد نکاح

شروط ضمن عقد که از موارد طلاق از طرف زن می باشد ، شامل ۱۲ شرط است . این شروط  عبارتند از :

۱- در صورت خودداری شوهر از دادن نفقه زن و انجام سایر حقوق واجبه زن به مدت ۶ ماه بطوریکه اجبار به ایفاء هم ممکن نباشد .

۲- بدرفتاری زوج به حدی که ادامه زندگی را برای زوجه غیر قابل تحمل کند.

۳- بیماری صعب العلاج و غیر قابل درمان مرد ، در حدی که سلامت زن را به خطر اندازد.

۴- جنون مرد در زمانی که امکان فسخ وجود ندارد.

۵- اشتغال مرد به کاری است که به حیثیت و آبروی زن و مصالح خانوادگی او لطمه بزند.

۶- محکومیت شوهر به حکم قطعی مجازات ۵ سال حبس یا بیشتر یا به جزای نقدی که منجر به به 5 سال بازداشت گردد .

۷- ابتلاء شوهر به هر گونه اعتیاد مضری که به تشخیص دادگاه به اساس زندگی خانوادگی خللی وارد آورد و ادامه زندگی برای زن دشوار باشد .

۸- چنانچه شوهر زندگی خانوادگی را بدون عذر موجه ترک کند یا اینکه ۶ ماه متوالی بدون عذر موجه غیبت کند . البته تشخیص عذر موجه و ترک زندگی خانوادگی با دادگاه است .

۹-محکومیت قطعی شوهر بر اثر ارتکاب به جرم و اجرای هر گونه مجازات اعم از حد و تعزیر است که مغایر با حیثیت و شئون خانوادگی زن باشد. تشخیص این امر نیز با توجه به وضعیت و موقیعت زن و عرف و موازین دیگر ، با دادگاه است.

۱۰- بچه دار نشدن مرد پس از گذشت ۵ سال از زندگی مشترک به جهت عقیم بودن یا عوارض جسمی دیگر.

۱۱-چنانچه مرد مفقودالاثر شود و ظرف ۶ ماه پس از مراجعه زوجه به دادگاه پیدا نشود.

۱۲- ازدواج مجدد مرد بدون اجازه همسر در صورتیکه به تشخیص دادگاه نتواند بین همسران خود اجرای عدالت نماید .

طلاق از طرف زن، یا با استناد به مواد قانون مدنی که از موجبات طلاق از طرف زن محسوب می گردد و یا با تحقق و اثبات یکی از شرایط دوازده گانه و پس از ارجاع به داوری، امکان پذیر است .

تشریفات قانونی و تحقیقات در خصوص صدور حکم طلاق از طرف زن ، منجر به زمان بر شدن آن می گردد و حکم بدوی آن بسته به موجب آن ، حداقل سه ماه طول می کشد . پس از صدور حکم نیز در دو مرحله تجدید نظر خواهی و فرجام خواهی ، امکان اعتراض وجود دارد تا به مرحله قطعیت و اجرای حکم برسد . با این احتساب گاهی طلاق از طرف زن تا یکسال نیز ممکن است به طول بیانجامد .

در مواردی هم اتفاق می‌افتد که مرد و زن بر سر داشتن اختیار طلاق بدون هیچ پیش‌شرطی رضایت دارند.

یا اینکه زن بعداً این وکالت را که خارج از این دوازده شرط بوده را در دفاتر استاد رسمی از مرد می گیرد که «وکالت در طلاق» گفته میشود.

در این صورت ، طلاق از طرف زن منتفی می باشد و زن می تواند با اخذ وکیل به جای همسر خود ، از طریق طلاق توافقی اقدام به اخذ حکم طلاق و اجرای آن نماید.

حکم طلاق توافقی نیز از ابتدای آذر ماه سال 1397 ، پس از انجام مشاوره در خارج از دادگاه ، صادر می گردد .

انواع طلاق از طرف زن

قانون مدنی ، طلاق را به بائن و رجعی تقسیم کرده است . در طلاق بائن برای شوهر حق رجوع نیست و با وقوع طلاق ، رابطه زوجیت بطور قطعی منحل می شود بر خلاف طلاق رجعی که در آن ، حق رجوع برای شوهر وجود دارد . یعنی شوهر می تواند در ایام عده به طلاق رجوع کند و و زندگی زناشوئی را بدون نکاح مجدد از سرگیرد .

در موارد زیر ، طلاق بائن است : 

1-طلاقی که قبل از نزدیکی واقع شود . 

2-طلاق یائسه

3-طلاق خلع و طلاق مبارات مادام که زن رجوع به عوض نکرده باشد . 

4-سومین طلاق که بعد از سه وصلت متوالی بعمل آید ، اعم از اینکه وصلت در نتیجه رجوع باشد یا در نتیجه نکاح جدید . 

قطعیت حکم طلاق از  طرف زن

پس از صدور حکم طلاق از طرف زن در دادگاه خانواده ، هر یک از زوجین که حکم را به نفع خود ندانند می توانند در در مرحله دیگر در دادگاه های بالاتر (دادگاه تجدید نظر و دیوان عالی کشور) ، نسبت به حکم صادره در دادگاه اعتراض نمایند که در این صورت پرونده مجدداً تحت رسیدگی قرار می گیرد که البته این رسیدگی دقیقاً مشابه رسیدگی در دادگاه بدوی نیست و بسیاری از امتیازات آن را ندارد . به همین دلیل ، دفاع در دادگاه خانواده بدوی بسیار حائز اهمیت می باشد و بهتر است امتیازات دادگاه بدوی را با بی اطلاعی از قواعد پیچیده حقوقی از دست ندهید . در این رابطه می توانید از خدمات وکلای دادگستری که در این زمینه دارای تجربه علمی و عملی می باشند ، بصورت مستقیم و بی واسطه بهره مند گردید . پس از قطعیت حکم یا انقضاء مهلتهای اعتراض ، امکان ثبت حکم طلاق از طرف زن وجود دارد .

مهلت اعتبار حکم طلاق از طرف زن و تشریفات ثبت آن در دفترخانه طلاق

مهلت اعتبار حکم طلاق از طرف زن ، شش ماه پس از تاریخ ابلاغ رأی فرجامی یا انقضای مهلت فرجام خواهی است . هر گاه حکم طلاق از سوی زوجه به دفتر رسمی طلاق تسلیم شود ، در صورتی که زوج ظرف یک هفته از تاریخ ابلاغ مراتب در دفترخانه حاضر نشود ، سر دفتر به زوجین ابلاغ می کند که برای اجرای صیغه طلاق و ثبت آن در دفترخانه حاضر شوند . در صورت عدم حضور مرد و عدم اعلام عذر موجه از سوی وی یا امتناع او از اجرای صیغه ، صیغه طلاق جاری و ثبت می شود و مراتب به مرد ابلاغ می گردد . در صورت اعلام عذر از سوی مرد ، یک نوبت دیگر به ترتیب مذکور از طرفین دعوت بعمل می آید . 

بجز طلاق از طرف زن که منجر به جدائی می گردد ، در مواردی نیز انحلال ازدواج دائم (انقطاع و از میان رفتن رابطه زوجیت) ، از طریق فسخ نکاح می باشد.

چکیده ای از آراء دادگستری در خصوص طـلاق از طرف زن

1-تکلیف دادگاه در تقاضای طلاق به علت اعتیاد زوج

در دعوای طلاق به درخواست زوجه اگر زوجه به اعتیاد زوج استناد کرده باشد دادگاه باید جهت احراز اعتیاد زوج را به پزشکی قانونی معرفی کند.

2-تقاضای طلاق به علت اعتیاد زوج

دعوای طلاق از جانب زوجه به علت اعتیاد زوج، بایستی ثابت شود اعتیاد زوج مضر به اساس زندگی خانوادگی است.

3-لزوم تحقیق دادگاه پیرامون تحقق عسر و حرج در طلاق به درخواست زوجه

در طلاق به درخواست زوجه به دلیل عسر و حرج دادگاه بر اساس اختیارات مصرح در ماده 199 قانون آیین دادرسی مدنی باید تحقیقات لازمه را جهت احراز حقیقت انجام دهد.

4-طلاق به درخواست زوجه به دلیل عدم پرداخت نفقه

عدم پرداخت نفقه، زمانی جهت طلاق از طرف زوجه قابل استناد است که زوج از دادن نفقه استنکاف و الزام وی به تأدیه آن ممکن نباشد.

5- بی احترامی و فشار روحی زوجه از مصادیق عسر و حرج

مصداق عسر و حرج بستگی به اشخاص و وضعیت و موقعیت اجتماعی آنان در هر گروه و قشر از جامعه دارد و بی‌احترامی، در فشار روحی قرار دادن زوجه و بیان مطالبی که موجب اذیت و آزار زوجه شود از مصادیق عسر و حرج است.

6-اثر ترک اعتیاد زوج بر وکالت زوجه به طلاق مطابق شرط ضمن عقد نکاح

در صورت احراز اعتیاد زوج به مواد مخدر، شرط ضمن‌عقد وکالت زوجه به مطلقه نمودن خود محقق شده است و ترک اعتیاد از سوی زوج موجب زوال و منتفی شدن وکالت نمی‌شود و زوجه می‌تواند علی‌رغم ترک اعتیاد زوج، وکالتاً نسبت به مطلقه نمودن خود مطابق قانون اقدام کند. 

7-تقاضای طلاق زوجه به‌دلیل ضرب و جرح زوج

ضرب و جرح در صورتی از مصادیق شرط ضمن عقد نکاح برای تحقق وکالت در طلاق زوجه محسوب است که همراه با سوء رفتار مستمر زوج باشد.

8-درخواست طلاق زوجه به‌دلیل ازدواج موقت زوج

اگر در سند نکاحیه به صورت مطلق شرط شده باشد که در صورت ازدواج مجدد زوج، زوجه وکالت در طلاق خواهد داشت این شرط با توجه به اطلاق آن شامل ازدواج موقت هم می‌شود.

مستندات : مواد 10 و 1119 قانون مدنی  

9-مصادیق عسر و حرج زوجه

در دعوای طلاق به درخواست زوجه، تعداد سنوات مفارقه عملی و تکثر دعاوی متقابل زوجین علیه هم و بذل کل مهریه در ازای طلاق از امارات انشقاق شدید زوجین و از مصادیق عسر و حرج محسوب می‌شود.

10-درخواست طلاق به دلیل بچه‌دار نشدن زوج

چنانچه زوج به طور طبیعی امکان بچه‌دار شدن نداشته باشد موجب تحقق شرط وکالت در طلاق مندرج در عقدنامه می‌شود و امکان بارداری از طریق روش های جدید باروری (تلقیح مصنوعی) موجب سقوط وکالت در طلاق نمی‌شود.

11-درخواست طلاق زوجه به علت عدم رعایت عدالت

عدم رعایت عدالت بین دو زوجه از ناحیه زوج و بی توجهی و عدم زندگی مشترک با یکی از دو زوجه از مصادیق عسر و حرج نسبت به وی و موجب صدور حکم طلاق منطبق بر قاعده لاضرر است.

12-تقاضای طلاق زوج به علت عدم شروع زندگی مشترک

گذشت مدت‌زمان قابل‌توجه از زمان وقوع عقد و عدم اقدام زوج به آغاز زندگی مشترک از مصادیق عسر و حرج زوجه بوده و وی می‌تواند بر اساس آن تقاضای طلاق کند.

پژوهشگاه قوه قضائیه

سایر دعاوی خانوادگی 

طـلاق به درخواست زوج

طـلاق تـوافقی

حضانت فرزندان مشترک

ملاقات با فرزند مشترک

تمکین

نفقه

اسـترداد جـهیزیه

قبول وکالت در طلاق از طرف زن

مشاوره ، بصورت حضوری و با تعیین وقت قبلی

نمونه آراء دادگاه خانواده

مشاوره ، به صورت حضوری و با تعیین وقت قبلی می باشد.

از تماس تلفنی جهت مشاوره خودداری فرمائید.

 شنبه تا چهارشنبه بغیر از ایام تعطیل با تعیین وقت قبلی