استرداد جهیزیه

معرفی دعوای استرداد جهیزیه :

جهیزیه به مجموعه وسایلی که از سوی خانواده دختر به هنگام عزیمت به منزل شوهر تسلیم می گردد،گفته می شود.

در بسیاری از خانواده ها زن، تمام یا بخشی از اثاثیه زندگی را به خانه شوهر می برد. 

این رسم را دلائل گوناگون اجتماعی و روانی به وجود آورده است.

تأمین معاش خانواده بر عهده شوهر است ، ولی زن نیز میل دارد در این تلاش او را یاری دهد.

در واقع،آوردن جهیزیه نشانه صمیمیت و مظهری از روح تعاون بین خانواده زن با شوهر است.

آوردن جهیزیه به معنای انصراف از مالکیت یا شریک ساختن شوهر در آن نیست. بلکه بدین معنا که حق مالکیت زن باقی می ماند ولی شوهر نیز از منافع آن بهره مند می شود و می تواند به صورت متعارف این اموال را استفاده نماید.

از نظر حقوقی آوردن جهیزیه نوعی اباحه تصرف است و هیچ حقی برای شوهر ایجاد نمی کند.

بنابراین ،هر گاه زن بخواهد می تواند جهیزیه را به دیگری انتقال دهد یا به خانه پدری برگرداند.

ولی از جهت اخلاقی،زن اموال را به خانواده اختصاص می دهد تا صرف نیازهای افراد آن شود .

 

ارکان و نحوه دعوای استرداد جهیزیه :

استرداد جهیزیه مانند سایر دعاوی استرداد دارای شرایط عمومی است.

علاوه بر آن باید شرایط اختصاصی ذیل را نیز دارا باشد :

 

• مالکیت خواهان بر اموال مورد ادعا :

اولین رکن ادعوای استرداد ، وجود دلائل و اسناد دال بر مالکیت خواهان دعوا بر اموال مورد ادعا است. مانند فاکتورهای خرید .

 

• تسلیم مال موضوع دعوا (جهیزیه) :

باید مطابق اسناد و مدارک محکمه پسند تحویل و تسلیم اموال بر زوج یا  آورده شدن این اموال در زندگی مشترک ثابت شود . بنابراین اگر زوجه از شوهر مبنی بر وجود اموال و تسلیم آن رسید داشته باشد که در اصطلاح به آن سیاهه جهیزیه می گویند ، این رکن دعوا حاصل است. اگر سیاهه جهیزیه وجود نداشته باشد میتوان به شهادت شهود استناد کرد و یا با تأمین دلیل از شورای حل اختلاف ، اموال موجود در خانه را تأمین و لیست نمود تا بر اساس آن ، دادخواست تقدیم نمود .

• وجود یا بقاء عین جهیزیه :
• زوجه در دعوای استرداد جهیزیه باید وجود و بقای جهیزیه را ثابت کند. البته برای حفظ حقوق زوجه می توان به حکم اصل استصحاب ، در صورت تردید به تلف و بقاء ، موجود بودن اموال را فرض و زوج را در صورت ادعای تلف،مدعی دانست و بار ادعا را بر او تحمیل نمود.

 

تشریفات رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه :

۱-صلاحیت دادگاه :

به موجب ماده ۴ قانون خانواده جدید، دادگاه خانواده صلاحیت ذاتی در رسیدگی به دعوای استرداد جهیزیه را دارد و در خصوص صلاحیت محلی ،  زوجه می تواند در دادگاه محل اقامت خوانده یا محل سکونت خود اقامه دعوی کند لیکن از آنجائیکه جهیزیه در محل اقامت زوج مستقر می باشد به منظور اجرای سریع و راحت ، بهتر است در محل اقامت زوج که جهیزیه در آن واقع است طرح دعوا گردد.

 

۲- نحوه طرح دعوای استرداد جهیزیه :

الف – مالی یا غیر مالی بودن دعوا :

دعوای استرداد جهیزیه دعوای مالی محسوب می گردد و از آنجائیکه عین اموال مورد خواسته خواهان است به هر میزان که خودش بخواهد تقویم می کند . در میزان تقویم خواسته بایستی قابلیت تجدید نظر از رأی نیز مورد نظر قرار گیرد . بنابراین در صورتیکه بیش از دویست میلیون ریال تقویم گردد در صلاحیت دادگاه خانواده و در صورتیکه کمتر از دویست میلیون ریال تقویم گردد در صلاحیت شعبی از دادگاههای مستقر در شورای حل اختلاف قرار خواهد گرفت .

 

ب- طریقه تقدیم دادخواست:

استرداد جهیزیه یک دعوا محسوب می گردد که بایستی با تقدیم دادخواست صورت پذیرد هر چند بدون تشریفات آئین دادرسی مدنی به آن رسیدگی می گردد.

 

ج-خواهان و خوانده دعوا:

زن در دعوای استرداد جهیزیه سمت خواهان را دارد که به طرفیت مرد که جهیزیه نزد او می باشد طرح دعوا می کند . اگر دعوای مطالبه قیمت اموال درخواست شود زن می تواند علیه کسانی که به نوعی مسبب خسارت و تلف مال شده اند طرح دعوا نماید در این صورت باید آنها را نیز جزء خواندگان دعوا قرار دهد.

 

 اسناد و مدارک لازم برای طرح دعوای استرداد جهیزیه :

۱-کلیه اسناد و مدارک دال بر وجود رابطه زوجیت و انقطاع آن از جمله سند نکاحیه ، گواهی عدم سازش،دادنامه.

۲-کلیه اسناد دال بر تحویل یا آورده شدن اموال و جهیزیه به زندگی مشترک .مانند لیست جهیزیه،تأمین دلیل،شهادت شهود،سیاه جهیزیه.

۳-کلیه اسناد دال بر معرفی تعدی و تفریط بودن یا از بین رفتن جهیزیه از جمله معاینه محل،استشهادیه.

 

 

سایر دعاوی خانوادگی 

طـلاق به درخواست زوجه

طـلاق به درخواست زوج

طـلاق تـوافقی

حضانت فرزندان مشترک

ملاقات با فرزند مشترک

تمکین

نفقه

 

 

گزیده هائی از چکیده آراء قضائی در موضوع استرداد جهیزیه

 

1-حقوق زوجین نسبت به جهیزیه

جهیزیه زوجه به مالکیت زوج در نمی‌ آید. ید زوج بر اجناس جهیزیه زوجه امانی تلقی می‌شود و زوج فقط حق استفاده از آن را در زندگی مشترک داد و لذا زوجه می‌تواند از اذن خود رجوع نماید.

 

 

2-تکلیف زوج به پرداخت مثل و یا قیمت جهیزیه در صورت تلف

در صورت تلف جهیزیه، زوج مکلف به پرداخت مثل و یا قیمت آن خواهد بود.

مستندات : مواد 619 و 620 قانون مدنی  

 

3-مصادیق جهیزیه در دعوای استرداد جهیزیه

اطلاق جواهر به‌ عنوان جهیزیه خارج از مفهوم عرفی جهیزیه است و لذا دعوی استرداد جهیزیه در این باره مردود است، هر چند که در سیاهه جهیزیه جواهرات به‌ عنوان جهیزیه قید شده باشد.

 

4-ماهیت حقوقی جهیزیه

زوجه با آوردن جهیزیه به منزل زوج، صرفاً به‌ صورت ضمنی ، اذن در اباحه تصرفات داده است و زوج حق تصرفات منافی با حق مالکیت زوجه ندارد بنابراین در صورت فروش موظف به پرداخت قیمت و در صورت مثلی بودن، مثل آن را باید پرداخت نماید. 

 

 

 

مشاوره و قبول وکالت در موضوع استرداد جهیزیه و دفاع از آن

 

مشاوره ، به صورت حضوری و با تعیین وقت قبلی می باشد.

 

از تماس تلفنی جهت مشاوره خودداری فرمائید.

 

شماره تماسهای اعلام شده ، جهت هماهنگی وقت حضور می باشد.

تماس : شنبه تا چهارشنبه بغیر از ایام تعطیل با تعیین وقت قبلی

 

اطلاعات تماس جهت مشاوره حضوری و قبول وکالت