تأثیر فسخ معامله بر تحقق انتقال مال غیر (نمونه رأی دیوانعالی کشور)
خلاصه جریان پرونده
آقای ج.م.و خانم الف.ق. به اتهام کلاهبرداری ـ فروش مال غیر ـ در شعبه 111 دادگاه عمومی محاکمه شده‌اند.
توضیح اینکه دو نفر مزبور دو قطعه زمین با مستحدثات را در اطراف استانه اشرفیه با حدود اربعه مشخصی به آقایان م. و ص. فروخته اند (با قولنامه عادی) .خریداران بعد از تحویل گرفتن مستحدثاتی در آن احداث نموده‌اند که در هنگام ساخت و ساز با مخالفت افرادی مواجهه که مدعی حقوق در آنجا شده‌اند.
مضافاً متوجه می‌شوند زمین مزبور وثیقه بانک است.
اقدامات دادگاه:
دادگاه با لحاظ اظهارات طرفین موضوع را به کارشناسی ارجاع و نظریه آنان را أخذ و با توجه به نظریه مزبور استماع مدافعات و اظهارات وکلاء طرفین و تأیید معامله دوم به وسیله وکیل متهم،انتقال مال به غیر را محرز دانسته است.
حکم دادگاه بدوی :
به استناد ماده یک ق.م.ا راجع به انتقال مال غیر هر یک به سه سال زندان و پرداخت 150 میلیون تومان جزای نقدی و رد مال محکوم شده اند.
حکم دادگاه تجدید نظر :
حکم صادره در دادگاه تجدیدنظر بلحاظ فقد ایراد مؤثر در نقض با تخفیف محکومیت زندان به یکسال و تبدیل رد مال به پرداخت وجوه مأخوذه از معامله دوم،تأیید و قطعی شده است.
اعاده دادرسی :
وکیل محکومٌ‌علیهما با تقدیم لایحه‌‌ای از ریاست محترم دیوانعالی کشور متقاضی اعاده دادرسی نموده است .
دلائل اعاده دادرسی :
مستند آراء صادره در دادسرا و دادگاه‌ها با مستند شکایت همخوانی ندارد و متفاوت است.
از متن دادنامه تجدیدنظرخواسته مستفاد است که فروش مال غیر انجام نشده و لذا ادعای کلاهبرداری بی وجه است.
می‌بایست قضات محترم مزبور رأی بدوی را نقض می‌کردند و استنباط آن‌ها صحیح نیست.
چرا که به قولنامه عادی مورخ 7/6/84 و بندهای آن توجه نشده است.
نظریه کارشناسی نارساست.
با توجه به اینکه خریداران مبایعه‌نامه اول به همه بندهای آن عمل نکرده‌اند، آن سند از اعتبار ساقط شده
دادنامه تجدیدنظر به استناد تحقق دو بیع‌نامه اصدار یافته و فاقد اعتبار و ارزش قانونی است.
بنابراین مورد منطبق با بند 5 ماده 272 می‌باشد.
رسیدگی به تقاضای مزبور به این شعبه دیوانعالی کشور ارجاع شده است.
پرونده محاکماتی مطالبه و بررسی شد.
رای دیوان در خصوص تأثیر فسخ معامله بر تحقق انتقال مال غیر
با توجه به محتویات پرونده درخواست اعاده دادرسی آقای … و خانم…با وکالت …با لحاظ دو بند از قولنامه عادی دال بر فسخ معامله در صورت تحقق مفاد آن دو بند، موجه و مشمول مقررات بند 6 ماده 272 قانون آیین دادرسی کیفری است.
لذا با قبول درخواست، رسیدگی مجدد به استناد ماده 274 قانون مذکور به شعبه هم‌عرض ارجاع می‌گردد.
رییس شعبه … دیوانعالی کشور – مستشار
چکیده (تأثیر فسخ معامله بر تحقق انتقال مال غیر):
چنانچه موجبات فسخ قولنامه عادی مستند دعوای انتقال مال غیر، در زمان انتقال به غیر فراهم شده باشد،مستند قراردادن این قولنامه برای صدور حکم محکومیت مخدوش است.
منبع : پژوهشگاه قوه قضائیه
