شرکت تجاری چیست ؟
شرکت تجاری نهادی است که دو یا چند شخص طی قراردادی (اساسنامه یا شرکتنامه) با تجمیع سرمایه های خود به فعالیت مشخصی می پردازند و در نهایت سود آنرا بین خود تقسیم می کنند . این نهاد پس از تشکیل و ثبت در اداره ثبت شرکتها واجد شخصیت حقوقی می گردد و دارای نام ،دارائی و حقوق و تکالیف مستقل از اعضای تشکیل دهنده آن می گردد .
شرط تحقق شرکت تجاری ، تعدد شرکاء است و در حقوق ایران تنها شرکتی که می تواند تک شریک باشد ، شرکتهای دولتی هستند که صد در صد سرمایه آنها متعلق به دولت است . شرکتهای تجاری حداقل به دو شریک برای تشکیل نیاز دارند که البته بسته به نوع شرکت ، حداقل تعداد شرکاء متفاوت است .
سایر نهادهای دارای شخصیت حقوقی
نهادهای دیگری نیز هستند که دارای شخصیت حقوقی هستند ولی در قالب یکی از شرکتهای تجاری قرار نمی گیرند . این نهادها شامل :
- موسسات و تشکیلات دولتی و بلدی که نیاز به ثبت ندارند مانند : شهرداری ، انواع سازمانهای دولتی
- موسسات و تشکیلات غیر تجاری که با وجودی که دارای شخصیت حقوقی هستند ولی در قالب یکی از شرکتهای تجاری قرار نگرفته اند و موضوع فعالیت آنها تجاری نیست هر چند ممکن است فعالیت آنها سودآور نیز باشد . اینها نیز همانند شرکتها حتماً باید ثبت شوند .
- شرکتهای دولتی که یا به موجب حکم قانون تشکیل شده اند و یا به موجب حکم دادگاه ملی یا مصادره شده اند و بیش از 50 درصد سرمایه آنها متعلق به دولت است . شرکتهای دولتی که به موجب قانون تشکیل می شوند ، نیاز به ثبت ندارند و به محض ایجاد دارای شخصیت حقوقی می گردند . شرکتهای دولتی که به موجب قرارداد تشکیل می شوند باید ثبت شوند و بسته به نوع شرکت تابع شرکتهای تجاری هستند .
انواع شرکت تجاری
هر گروهی از افراد که قصد تأسیس و تشکیل شرکت تجاری را دارند لازم است با توجه به شرایط و نیاز خاص خود ، موضوع فعالیتی که می خواهند انجام دهند ، میزان مسئولیت در مقابل طلبکاران آینده شرکت ، تعداد و نوع شرکاء و قوانین آمره کشور ، شرکت خود را در قالب یکی از شرکتهای تجاری شناخته شده در حقوق ایران تأسیس نمایند و به ثبت برسانند .
در حقوق ایران 9 قالب شرکتی وجود دارد که شامل موارد زیر می باشد :
1-سهامی عام
2-سهامی خاص
3-با مسئولیت محدود
4-مختلط سهامی
5-مختلط غیر سهامی
6-تعاونی سنتی
7-تعاونی سهامی عام
8- تضامنی
هر یک از این شرکتها دارای قواعد تشکیل ، اداره و انحلال خاص خود می باشند و مسئولیت شرکاء در مقابل طبکاران آینده شرکت بسته به نوع شرکت متفاوت می باشد . تمام این 9 شرکت در قالب دو دسته : شرکتهای “سرمایه” و “اشخاص” طبقه بندی می شوند .
تقسیم بندی شرکت تجاری
شرکتهای سرمایه
شرکتهای سرمایه ، شرکهائی هستند که شخصیت شرکاء در تشکیل شرکت اهمیت اصلی را ندارد و سرمایه است که اهمیت دارد و مسئولیت هر یک از شرکاء محدود به سرمایه ای است که وارد شرکت کرده اند . به بیان دیگر اشخاص با کمک سرمایه هائی تجمیع شده شخصیت حقوقی جدیدی را تشکیل می دهند و از آنجائیکه سرمایه مهم است و نه اعضای تشکیل دهنده ، به آنها شرکتهای سرمایه گفته می شود .
شرکتهای سهام عام ، سهامی خاص ، با مسئولیت محدود ، مختلط سهامی و تعاونی در زمره شرکتهای سرمایه هستند . به این معنا که مسئولیت شرکاء در این شرکتها بسته به نوع شرکت محدود به میزان سرمایه ای است که در ابتدا وارد شرکت کرده اند و در صورتیکه شرکت بیش از سرمایه اسمی ثبت شده بدهکار گردد ، شرکاء مسئولیتی ندارند . اصولاً نقل و انتقال سهام یا سهم الشرکه آزادانه انجام می گردد . با فوت و حجر یک شریک ، شرکت همچنان به حیات خود ادامه می دهد و وراث قائم مقام متوفی می گردد .
شرکتهای اشخاص
شرکتهای اشخاص ، شرکتهائی هستند که شخصیت شرکاء اهمیت اصلی را دارند و نه سرمایه آنها بطوریکه اگر شریکی محجور شود یا فوت نماید ، شرکت نیز منحل می گردد و مسئولیت شرکاء در مقابل طلبکاران شرکت ، بیش از سهم الشرکه آنها است.
شرکتهای تضامنی ، نسبی و مختلط غیر سهامی در زمره شرکتهای اشخاص هستند . به این معنا که بسته به نوع شرکت اولاً : مسئولیت شرکاء در صورتیکه بدهی شرکت بیش از سرمایه ای که ابتدائاً وارد شرکت کرده اند و به ثبت رسیده است گردد ، نامحدود می باشد و شرکاء در مقابل طلبکاران آینده شرکت شخصاً نیز مسئول می باشند و ثانیاً : در صورتیکه بخواهند سهم الشرکه خود را منتقل کنند باید همه شرکاء موافقت نمایند و فوت و حجر هر یک از شرکاء نیز می تواند موجب انحلال شرکت گردد .
هر دسته از شرکتها دارای قواعد تشکیل ، تصمیم گیری ، مدیریت ، نظارت و انحلال مخصوص به خود می باشند . عمده قوانین و مقررات مربوط به شرکتها در قانون تجارت مصوب 1311 و لایحه اصلاح قسمتی از قانون تجارت مصوب 1347 تعیین تکلیف گردیده است.
مشاوره حقوقی و یا قبول وکالت در خصوص شرکتهای تجاری فقط بصورت حضوری و با تعیین وقت قبلی امکان پذیر می باشد . درباره وکیل
در حال ثبت رای